दफा १६५
निजी बिगोे वा क्षतिपूर्ति भराउने कार्यविधि
(१) अदालतको फैसला बमोजिम कुनै ब्यक्तिले तिर्नु पर्ने ठहरेको निजी बिगोे, पीडित वा निजको हकवालाले पाउने क्षतिपूर्ति वा अन्य कुनै रकम त्यसरी फैसला बमोजिम तिर्नु पर्ने ब्यक्तिलाई फैसला भएको छ महिनाभित्र बुझाउनु पर्नेछ ।
(२) उपदफा (१) बमोजिमको अवधिभित्र त्यस्तो ब्यक्तिले त्यस्तो बिगोे, क्षतिपूर्ति वा रकम नबुझाएमा निजलाई दश हजार रुपैयाँसम्म जरिबाना हुनेछ ।
(३) उपदफा (१) बमोजिमको अवधिभित्र बिगोे, क्षतिपूर्ति वा त्यस्तो रकम बुझाउनु पर्ने ब्यक्तिले नबुझाएमा त्यस्तो बिगोे क्षतिपूर्ति वा रकम भरी पाउने ब्यक्तिले अन्तिम फैसला भएको मितिले तीन वर्षभित्र त्यस्तो बिगोे, क्षतिपूर्ति वा रकम भर्नु पर्ने ब्यक्तिको हकको सम्पत्ति देखाई निवेदन दिन सक्नेछ ।
(४) उपदफा (३) बमोजिम निवेदन परेमा अदालतले त्यस्तो सम्पत्ति रोक्का र लिलाम बिक्री गरी क्रमशः बिगो, क्षतिपूर्ति वा त्यस्तो रकम भराई दिनु पर्नेछ ।
(५) उपदफा (१) बमोजिम बिगोे, क्षतिपूर्ति वा रकम तिर्नु पर्ने ब्यक्तिले अदालतमा त्यस्तो रकम बुझाएमा वा दफा ६८ को उपदफा (१) बमोजिम कुनै रकम धरौट वा जमानत राखेको भए त्यसबाट क्षतिपुर्ति, बिगोे वा त्यस्तो रकम असूल हुने भएमा सोही बमोजिम भराई दिनु पर्नेछ ।
(६) उपदफा (३) बमोजिमको अवधिभित्र बिगो, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम भराई पाउने ब्यक्तिले सम्पत्ति पत्ता लगाउन नसकेमा त्यस्तो सम्पत्ति फेला परेको बखत निजले जनाउ दिएमा भराई दिने गरी अदालतले त्यस्तो निवेदन तामेलीमा राख्नु पर्नेछ ।
(७) उपदफा (४) बमोजिम बिगोे, क्षतिपूर्ति वा अन्य कुनै रकम असुल उपर हुन नसकेमा असूल उपर नभएको बाँकी बिगोे, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम भराई पाउने ब्यक्तिले कसूरदारको सम्पत्ति लिलाम बिक्री भएको मितिले वा उपदफा (६) बमोजिम निवेदन तामेलीमा रहेको तीस दिनभित्र निजलाई कैद गराउन निवेदनपत्र दिन सक्नेछ ।
(८) उपदफा (७) बमोजिमको निवेदन परेमा अदालतले एक दिनको तीन सय रुपैयाँको दरले त्यसरी बाँकी हुन आएको बिगोे वा रकमलाई कैदमा परिणत गरी त्यस्तो बिगोे वा रकम भर्नु पर्ने ब्यक्तिलाई कैद गर्नु पर्नेछ ।
(९) उपदफा (८) बमोजिम कुनै ब्यक्तिलाई कैद गर्दा ब्यक्ति विशेषको बिगोेको हकमा दुई वर्ष र नेपाल सरकार, प्रदेश सरकार वा स्थानीय तहको पूर्ण वा अधिकांश स्वामित्व वा नियन्त्रण भएको सार्वजनिक संस्थाको बिगोेको हकमा चार वर्षभन्दा बढी कैद गर्न सकिने छैन ।
तर क्षतिपूूर्ति असूल उपर नभए बापत कैद गराउन पर्दा चार वर्षसम्म कैद गर्न सकिनेछ ।
(१०) उपदफा (८) बमोजिम निजी बिगोे, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम बापत कैद गर्नु पर्दा तीन सय रुपैयाँभन्दा कम रकम भएमा वा बाँकी रहन गएमा सो बापत एक दिन कैद गनु पर्नेछ ।
(११) उपदफा (८) बमोजिम कैद गर्दा कानून बमोजिम लाग्ने सिधा खर्च नेपाल सरकारले व्यहोर्नु पर्नेछ ।
(१२) यस दफामा अन्यत्र जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि निजी बिगोे, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम तिर्नु पर्ने ब्यक्तिले उपदफा (१) वा (३) बमोजिमको अवधिभित्र आफ्नाे कुनै सम्पत्ति लुकाएको वा कुनै प्रकारले रुपान्तरण गरेको ठहरेमा प्रचलित कानूनमा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि त्यस्तो सम्पत्ति पत्ता लगाएमा त्यस्तो सम्पत्ति जफत हुनेछ र यसरी जफत भएको सम्पत्तिको पच्चीस प्रतिशत रकम पत्ता लगाउनेलाई दिई बाँकी रहेको रकमबाट तिर्नु पर्ने बिगो, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम भुक्तानी गरी बाँकी रहेमा त्यसरी बाँकी रहेको रकम सम्बन्धित व्यक्तिलाई फिर्ता गर्नु पर्नेछ ।
(२) उपदफा (१) बमोजिमको अवधिभित्र त्यस्तो ब्यक्तिले त्यस्तो बिगोे, क्षतिपूर्ति वा रकम नबुझाएमा निजलाई दश हजार रुपैयाँसम्म जरिबाना हुनेछ ।
(३) उपदफा (१) बमोजिमको अवधिभित्र बिगोे, क्षतिपूर्ति वा त्यस्तो रकम बुझाउनु पर्ने ब्यक्तिले नबुझाएमा त्यस्तो बिगोे क्षतिपूर्ति वा रकम भरी पाउने ब्यक्तिले अन्तिम फैसला भएको मितिले तीन वर्षभित्र त्यस्तो बिगोे, क्षतिपूर्ति वा रकम भर्नु पर्ने ब्यक्तिको हकको सम्पत्ति देखाई निवेदन दिन सक्नेछ ।
(४) उपदफा (३) बमोजिम निवेदन परेमा अदालतले त्यस्तो सम्पत्ति रोक्का र लिलाम बिक्री गरी क्रमशः बिगो, क्षतिपूर्ति वा त्यस्तो रकम भराई दिनु पर्नेछ ।
(५) उपदफा (१) बमोजिम बिगोे, क्षतिपूर्ति वा रकम तिर्नु पर्ने ब्यक्तिले अदालतमा त्यस्तो रकम बुझाएमा वा दफा ६८ को उपदफा (१) बमोजिम कुनै रकम धरौट वा जमानत राखेको भए त्यसबाट क्षतिपुर्ति, बिगोे वा त्यस्तो रकम असूल हुने भएमा सोही बमोजिम भराई दिनु पर्नेछ ।
(६) उपदफा (३) बमोजिमको अवधिभित्र बिगो, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम भराई पाउने ब्यक्तिले सम्पत्ति पत्ता लगाउन नसकेमा त्यस्तो सम्पत्ति फेला परेको बखत निजले जनाउ दिएमा भराई दिने गरी अदालतले त्यस्तो निवेदन तामेलीमा राख्नु पर्नेछ ।
(७) उपदफा (४) बमोजिम बिगोे, क्षतिपूर्ति वा अन्य कुनै रकम असुल उपर हुन नसकेमा असूल उपर नभएको बाँकी बिगोे, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम भराई पाउने ब्यक्तिले कसूरदारको सम्पत्ति लिलाम बिक्री भएको मितिले वा उपदफा (६) बमोजिम निवेदन तामेलीमा रहेको तीस दिनभित्र निजलाई कैद गराउन निवेदनपत्र दिन सक्नेछ ।
(८) उपदफा (७) बमोजिमको निवेदन परेमा अदालतले एक दिनको तीन सय रुपैयाँको दरले त्यसरी बाँकी हुन आएको बिगोे वा रकमलाई कैदमा परिणत गरी त्यस्तो बिगोे वा रकम भर्नु पर्ने ब्यक्तिलाई कैद गर्नु पर्नेछ ।
(९) उपदफा (८) बमोजिम कुनै ब्यक्तिलाई कैद गर्दा ब्यक्ति विशेषको बिगोेको हकमा दुई वर्ष र नेपाल सरकार, प्रदेश सरकार वा स्थानीय तहको पूर्ण वा अधिकांश स्वामित्व वा नियन्त्रण भएको सार्वजनिक संस्थाको बिगोेको हकमा चार वर्षभन्दा बढी कैद गर्न सकिने छैन ।
तर क्षतिपूूर्ति असूल उपर नभए बापत कैद गराउन पर्दा चार वर्षसम्म कैद गर्न सकिनेछ ।
(१०) उपदफा (८) बमोजिम निजी बिगोे, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम बापत कैद गर्नु पर्दा तीन सय रुपैयाँभन्दा कम रकम भएमा वा बाँकी रहन गएमा सो बापत एक दिन कैद गनु पर्नेछ ।
(११) उपदफा (८) बमोजिम कैद गर्दा कानून बमोजिम लाग्ने सिधा खर्च नेपाल सरकारले व्यहोर्नु पर्नेछ ।
(१२) यस दफामा अन्यत्र जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि निजी बिगोे, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम तिर्नु पर्ने ब्यक्तिले उपदफा (१) वा (३) बमोजिमको अवधिभित्र आफ्नाे कुनै सम्पत्ति लुकाएको वा कुनै प्रकारले रुपान्तरण गरेको ठहरेमा प्रचलित कानूनमा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि त्यस्तो सम्पत्ति पत्ता लगाएमा त्यस्तो सम्पत्ति जफत हुनेछ र यसरी जफत भएको सम्पत्तिको पच्चीस प्रतिशत रकम पत्ता लगाउनेलाई दिई बाँकी रहेको रकमबाट तिर्नु पर्ने बिगो, क्षतिपूर्ति वा अन्य रकम भुक्तानी गरी बाँकी रहेमा त्यसरी बाँकी रहेको रकम सम्बन्धित व्यक्तिलाई फिर्ता गर्नु पर्नेछ ।